تشبیه به اصحاب‌القریه (قرآن)مردم مکه، را به اصحاب قریه، (اهل انطاکیه) در کفر و تکذیب پیامبرشان تشبیه کرده است. ۱ - تشبیه به اصحاب القریهدر سوره یس آیه ۱۳ مردم مکه، به اصحاب قریه، (اهل انطاکیه) در کفر و تکذیب پیامبرشان تشبیه شده است: و اضرب لهم مثلا اصحـب القریة... « (داستان) مردم آن شهری را که رسولان بدانجا آمدند برای آنان مثل زن.» تمثیل در آیه یادشده تطبیق حالت مکیان به «اصحاب القریه» است. اصحاب القریة، اهل انطاکیه‌اند. ۱.۱ - سرگذشت اصحاب القریه برای عبرتیدر تعقیب بحثهایی که در زمینه قرآن و نبوت پیامبر اسلام -صلی الله علیه وآله - و مؤمنان راستین و منکران لجوج گذشت در آیات مورد بحث نمونه‌ای از وضع امتهای پیشین در همین زمینه مطرح شده، و در ضمن این آیات و چندین آیه بعد که مجموعا ۱۸ آیه را تشکیل می‌دهد سرگذشتی از چند تن از پیامبران پیشین که مامور هدایت قوم مشرک و بت پرستی بودند که قرآن از آنها به عنوان" اصحاب القریه" یاد کرده و آنها به مخالفت برخاستند و آنان را تکذیب کردند و سرانجام به عذاب دردناکی گرفتار شدند بیان می‌کند، تا هم هشداری باشد برای مشرکان مکه، و هم تسلی و دلداری باشد برای پیامبر و مؤمنان اندک آن روز، به هر حال تکیه بر این سرگذشت در قلب این سوره که خود قلب قرآن است به خاطر شباهت تمامی است که با موقعیت مسلمانان آن روز دارد. نخست می‌فرماید: " برای آنها اصحاب قریه را مثال بزن هنگامی که فرستادگان خدا به سوی آنها آمدند" (و اضرب لهم مثلا اصحاب القریة اذ جاءها المرسلون) " قریه" در اصل نام برای محلی است که مردم در آن جمع می‌شوند، و گاهی به خود انسانها نیز" قریه" گفته می‌شود، بنا بر این مفهوم گسترده‌ای دارد که هم شهرها را شامل می‌گردد و هم روستاها را، هر چند در زبان فارسی معمولی تنها به روستا اطلاق می‌شود، ولی در لغت عرب و در قرآن مجید کرارا به شهرهای مهم و عمده مانند" مصر " و" مکه " و امثال آن اطلاق شده است. در اینکه این شهر کدامیک از شهرها بوده است معروف و مشهور در میان مفسران این است که" انطاکیه " از شهرهای شامات بوده است، و این شهر یکی از شهرهای بسیار معروف روم قدیم بوده، و هم اکنون از نظر جغرافیایی جزء قلمرو کشور ترکیه است که شرح بیشتر در باره آن را در نکات بیان خواهیم کرد. به هر حال از آیات این سوره به خوبی بر می‌آید که اهل این شهر بت پرست بودند و این رسولان برای دعوت آنها به سوی توحید و مبارزه با شرک آمده بودند. ۲ - پانویس
۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۱۱۰، برگرفته از مقاله «تشبیه به اصحاب‌القریه». |